Szybsze renderowanie stron internetowych, dzięki właściwościom contain i content-visibility

W tym artykule powiem Ci o trzech właściwościach CSSa, które poprawią wydajność i użyteczność Twoich stron. Pozwolą Ci przejąć kontrolę nad tym jak i kiedy renderują się style poszczególnych elementów.

A właściwości te, to:

• contain
• content-visibility
• contain-intrinsic-size

Na początku przedstawię Ci, jak przeglądarki stylują strony internetowe, a później jakie zastosowanie w tym procesie, mają wymienione powyżej właściwości.

Okej, to zacznijmy od początku.

Jak przeglądarki ładują i renderują strony internetowe?

Abyśmy mogli zobaczyć zdefiniowany przez nas wygląd serwisu, musi on przejść przez 4 etapy renderowania:

1. Parse - krok, podczas którego przeglądarka tworzy strukturę strony dla HTMLa, a później dla CSSa. Dzięki temu wie, z czego składa się nasza strona i jakie selektory CSSa dotyczą jakich elementów.
2. Layout - krok, w którym przeglądarka ustala, jakie wymiary będą miały nasze elementy. Bierze pod uwagę zdefiniowane przez nas style, jak i oblicza rozmiary elementów niezdefiniowanych na sztywno (tych, których rozmiary zależą od innych elementów, najczęściej rodziców).
3. Paint - w tym kroku przeglądarka wypełnia piksel po pikselu cały widok, wg tego co udało jej się obliczyć wcześniej.
4. Composite - wisienka na torcie, w której ustalane są warstwy konkretnego serwisu. To tutaj dopiero przeglądarka decyduje, że na przykład nawigacja na Twojej stronie będzie przykrywać baner pod nią.

I co dla nas w tej chwili szczególnie ważne - każdy z tych kroków każe nam czekać na swoje wykonanie. Dopiero po zrealizowaniu się wszystkich możemy zobaczyć naszą stronę w pełnej okazałości.

Okej, to jaką rolę w tym wszystkim mają właściwości z początku?

W skrócie, pozwalają nam wybierać które z etapów renderowania (lub pojedynczych zadań realizowanych w tych etapach) są pomijane.

Pomijane w ogóle (właściwość contain) lub wtedy, gdy nie widzimy na ekranie danego elementu (właściwość content-visibility).

I tak naprawdę, właściwość contain, jest matką tego o czym tu rozmawiamy.

Bez niej nie byłoby content-visibility, bo ta druga właściwość w głównej swojej roli to tak naprawdę contain z kilkoma wartościami, działającą tylko wtedy, gdy elementu nie widać na ekranie. I tak samo, bez niej niepotrzebna byłaby właściwość contain-intrinsic-size.

Wiem, że na ten moment może wydawać się to zagmatwane, ale do końca artykułu gwarantuję Ci, że wszystko się rozjaśni ✨

Właściwość contain i jej możliwości

Może ona przyjąć takie oto wartości:

contain: size;
contain: layout;
contain: paint;
contain: style;

contain: content;
contain: strict;
contain: none;

I może przyjmować też kilka właściwości jednocześnie, na przykład:

contain: size paint;

Powiedzmy jaką dokładnie robotę, wszystkie te wartości wykonują.

Contain: size

Za pomocą tej wartości, możemy powiedzieć przeglądarce, że nie musi zwracać uwagi na wielkość dzieci konkretnego elementu. Dzięki temu, cała kalkulacja szerokości i wysokości rodzica, jest pomijana.

Natomiast to wymaga od nas, abyśmy zdefiniowali te rozmiary na sztywno - w końcu gdy przeglądarka pominie ich ustalanie wg wielkości potomków (a jednocześnie sami tego nie zrobimy), to zostaniemy z elementem o wielkości 0x0 px.

Możesz zerknąć na te 2 figury:

Po lewej widzisz domyślne zachowanie, po prawej z kolei wersję z właściwością contain, bez ustalonej wysokości.

Contain: layout

Wartość layout mówi przeglądarce, że potomkowie konkretnego elementu nie mają wpływu na inne elementy na stronie i w drugą stronę - elementy strony nie mają wpływu na potomków elementu, do którego dodamy właściwość contain.

Dodatkowo, gdy do elementu dodamy contain: layout, to otrzyma on własny kontekst warstw, podobnie jak to dzieje się w elementach, do których dodamy position: relative. Przez to wszystkie użycia z-index, top, left itp. będą wydarzać się względem tego elementu.

Natomiast co ciekawe, element, do którego dodamy contain: layout, może dalej mieć wpływ na inne części strony. Wszystko przez to, że jego potomkowie nie mogą mieć wpływu na inne części strony, ale mają na niego. Na przykład, są w stanie zmienić jego wielkość, a gdy on - element nadrzędny, do którego dodaliśmy właściwość contain - zmieni swoją wielkość, to wpłynie na ułożenie elementów wokół niego.

Contain: paint

Tu z kolei mamy do czynienia z overflow: hidden na sterydach.

Contain: paint, pozwala nam obciąć wszystkich potomków danego elementu, w taki sposób, aby te nie były renderowane i tym samym pokazywane, gdy wychodzą poza jego przestrzeń. Na razie sprawia wrażenie dokładnie takiego samego, co overflow: hidden.

Ale właśnie, tu dochodzą sterydy (ale bardzo zdrowe):

• Contain: paint pomija renderowanie swoich dzieci, gdy nie ma ich w viewporcie (zakłada, że jeśli nic nie może wychodzić poza element, którego nie widzi użytkownik, to nie ma potrzeby generowania jego podelementów, bo użytkownik i tak ich nie zobaczy).
• I podobnie, jak wartość layout, paint tworzy nowy kontekst warstw, więc w jego obrębie możemy używać np. właściwości top, left itp.

Contain: style

Ostania właściwość (z tych głównych). Nie bez powodu, bo jest tak naprawdę najmniej znacząca z naszej czwórki. A dodatkowo istnieje ryzyko, że wypadnie ze specyfikacji.

Ogranicza ona kontekst właściwości:

• counter-increment
• counter-set

...oraz wartości:

• open-quote
• close-quote
• no-open-quote
• no-close-quote

...dla wartości content.

Dzięki temu, gdy użyjemy czegoś z wypisanych rzeczy, zastosowanie to będzie miało wpływ tylko na element, na którym użyliśmy contain: style oraz jego potomków.

Ograniczamy tym samym potrzebę sprawdzania, czy w innym obrębie strony nie istnieje coś, co te właściwości modyfikuje.

Contain: content

Tu jest już bardzo prosto. Są to wartości layout oraz paint, wyrażone jednym słowem.

Contain: strict

Podobnie jak w poprzednim akapicie, ale tym razem do layout oraz paint, dochodzi jeszcze size.

Contain: none

Tego chyba nie muszę tłumaczyć :)

To teraz content-visibility

A za nią również contain-intrinsic-size, ale do tej drugiej wrócimy za chwilkę. Content-visiblity oferuje 3 możliwe wartości:

content-visiblity: none;
content-visiblity: auto;
content-visiblity: hidden;

Powiedzmy sobie o dwóch ostatnich.

Content-visiblity: auto

Tutaj dzieje się cała zabawa. Otóż, content-visibility: auto, daje konkretnemu elementowi:

contain: layout style paint size;

Czyli tak naprawdę wszystko, co oferuje nam omówiona wcześniej właściwość contain. A całość aplikuje się wtedy, gdy element jest poza viewportem (czyli użytkownik go nie widzi).

A dzięki temu, po prostu się nie renderuje, przez co strona ładuje się znacznie, znacznie szybciej. Najpierw skupia się na tym, co widzi użytkownik i dopiero gdy to jest wygenerowane w pełni, przechodzi do dalszych części strony.

Chyba że zjedziemy w dół na danej witrynie - wtedy priorytet się zmienia, bo inne elementy stają się tym, co widzimy na ekranie.

Content-visibility: hidden

Tu jest znacznie prościej, bo za pomocą tej właściwości po prostu chowamy konkretny element, bardzo podobnie jak robimy to w przypadku display: none oraz visibility: hidden. Biorąc po troszku z zachowania obu.

Bo element schowany za pomocą content-visibility: hidden, nie zniszczy swojego stanu renderowania (podobnie jak dzieje się to w przypadku visibility: hidden, ale z drugiej strony stanie się zupełnie niedostępny (tak jak dzieje się to dla elementów schowanych za pomocą display: none).

I jeszcze obiecany contain-intrinsic-size

Jest on placeholderem wielkości elementów, na które nałożyliśmy contain: size, w tym content-visibility: auto.

Gdy do elementu dodamy wspomniane właściwości, to zacznie on się zachowywać tak, jakby nie miał w sobie żadnej zawartości. Dlatego gdy chcemy, aby jego wysokość nie wynosiła 0 pikseli, to musimy na sztywno zdefiniować jego wysokość i szerokość.

A co jeśli mamy element, na przykład generowany z backendu, na którym nie jesteśmy w stanie ustawić stałej szerokości i wysokości, bo nie wiemy ile będą wynosić?

Wtedy pojawia się problem, bo gdy nie ustawimy dla niego sztywnej wielkości, a przy tym zabierzemy z niego contain: size lub dojedziemy do danego elementu, na którym jest content-visibility: auto, to zaaplikuje on swoją prawdziwą wysokość, wg swoich potomków. A to doprowadzi do tego, że nasza strona będzie po prostu skakać, przez co stanie się mniej przyjemna dla użytkowników i zacznie gorzej wypadać w metrykach.

I tu na pomoc przychodzi nam właśnie:

contain-intrinsic-size: 1000px;

Przypisując tę właściwość w pokazany wyżej sposób, mówimy przeglądarce, żeby zarezerwowała 1000px szerokości i wysokości na dany element.

Dzięki temu, gdy zostanie on już w pełni załadowany (na przykład przy zjechaniu do konkretnej sekcji, na której mamy content-visibility: auto), to struktura strony nie przesunie się tak bardzo lub nie przesunie się w ogóle (to jest efekt, do którego dążymy) jeśli wysokość elementu będzie równa dokładnie 1000 pikseli.

A czy na coś jeszcze wpływają nasze właściwości, poza wydajnością?

Tak, ale tu niestety już nie tak pozytywnie - na dostępność.

Elementy, do których dodamy content-visibility lub content: paint (który jest częścią tego pierwszego), niestety przestają być dostępne dla technologii wspomagających przeglądanie stron internetowych, na przykład czytników ekranowych.

Dlatego musisz uważać z tym, jak korzystasz z owych właściwości - renderować za ich pomocą elementy mniej istotne (na przykład stopkę z analogicznymi linkami, do nawigacji na górze lub zwykły tekst ze zdjęciami, bez nagłówków, linków i formularzy).

Wszystko super, a jak ze wsparciem przeglądarek?

No i przyszedł pan maruda.

Nie no, tak serio to nie jest z tym tak najgorzej.

W dniu pisania tego artykułu (20.02.2021), contain radzi sobie dobrze:

Content-visibility troszkę słabiej:

Natomiast możemy liczyć na zmienę tego stanu rzeczy, bo na przykład twórcy Firefoxa, myślą o pracach nad tą funkcją. Bardzo możliwe, że jeśli czytasz te słowa jakiś czas po stworzeniu tego artykułu, to już zdążyło się w tym kontekście poprawić.

I to będzie na tyle, mam nadzieję, że ten artykuł był dla Ciebie jak najbardziej przydatny! Jeśli tak, to możesz też zawsze podrzucić ten artykuł osobie, która może wynieść z niego wartość ✨